VENEMA (1941-1993)
In deze tijd waarin de Amerikaanse presidentsverkiezing veel aandacht krijgt, een toepasselijk gedicht van Adriaan Venema (1941-1993).
De schrijver van het gedicht van deze week is vooral bekend geworden als polemist met als hoofdwerk “ Schrijvers, uitgevers & hun collaboratie” (1988-1992) over de periode van de tweede wereldoorlog. Zijn uitgangspunt was dat men of “goed” of “fout” was geweest. Het boek staat dan ook bol van de oordelen en veroordelingen.
Het werk werd zeer wisselend gewaardeerd, in het algemeen sceptisch tot negatief. Groeneveld van het NIOD zei bijvoorbeeld “Zijn werk is volkomen onbetrouwbaar en moet eigenlijk overgedaan worden.” Het werk is nog steeds het enige omvattende en omvangrijke werk over dit onderwerp.
Het gedicht wil ook het onderscheid maken tussen “goed” en “fout”.
In 1971 toen het gedicht werd gepubliceerd was Spiro Agnew vicepresident van de VS en bleef dit na de verkiezing van 1972, hij trad in 1973 af na ophef over financiële malversaties. Ted Kennedy was een tijdlang een mogelijke kandidaat voor het presidentschap voor de Democraten, hij trok zich terug in 1971 na de dood van een vrouw in een verkeersongeluk waarbij hij achter het stuur zat.
Terug naar het gedicht : de keuze die Venema maakt past zoals hierboven vermeld in het strakke schema van “goed” en “fout”. Daarin volgt hij Multatuli die liever te maken had met rechtzinnige dominees dan met vrijzinnige: bij de eersten wist je waar je aan toe bent, bij de tweede is dat juist niet het geval.
Naast het bovengenoemde werk schreef Venema romans die in het algemeen slecht werden ontvangen. Al met al een carrière die vooral door veel tumult werd gekenmerkt.
Het gedicht is afkomstig uit zijn enige bundel: “Fietsen voor de Volkskrant” (1971).